رشته راهنمایی و مشاوره یکی از رشتههای گروه علوم انسانی است که دروس آن بیشتر در زمینه رشد، ابعاد مختلف شخصیت آدمی و پیشگیـری از مشکلات و اختلالات بخصـوص مشکلات دانشآموزان و نوجوانان است.
مشاوره، مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمکگیرنده) و متخصص (مشاور) انجام میگیرد. مشاور به افراد آموزش میدهد که چه کنند تا دچار بحرانهای روحی نگردند و راه پیشرفت و تکامل را راحتتر و سریعتر طی نمایند. مشاوره، مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمکگیرنده) و متخصص (مشاور) انجام میگیرد. مشاور به افراد آموزش میدهد که چه کنند تا دچار بحرانهای روحی نگردند و راه پیشرفت و تکامل را راحتتر و سریعتر طی نمایند.
بخش دیگری از فعالیت مشاوره نیز شامل حال افرادی میشود که دچار بحران شدهاند و اکنون نمیدانند که چگونه باید از بحران مورد نظر عبور کرده یا با آن کنار بیایند در اینجا مشاور به فرد مراجعه کننده کمک میکند تا بتواند بر بحران موجود غلبه کند.
مشاور، در مشاورههای خانواده، شغلی، تحصیلی ، روانی، ارتباطی، عاطفی و رفتاری از مهارتهای روانشناختی کمک میگیرد. یک مشاور فقط میکوشد مسأله انتخاب و تصمیم گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. فرق مشاوره و راهنمایی در این است که یک مشاور در حل مشکل، فقط میتواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حلها بپردازد. راهنمایی جنبه عملی و کلی دارد اما مشاوره جنبه تخخصصی و جزئی. راهنمایی جنبه پیشگیری، اما مشاوره جنبه درمان دارد.
خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن دو ویژگی مهم و ضروری برای دانشجوی رشته مشاوره است. یک مشاور باید بتواند با صبر و بردباری و آرامش درونی خود، فضای مناسبی برای مراجعه کننده ایجاد کند و به او اجازه دهد که خود را تخلیه کرده و دغدغه های ذهنی خویش را بیان کند. یک مشاور خوب باید از مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی نیز اطلاع داشته باشد.
در ادامه برای آشنایی بیشتر متقاضیان انتخاب رشته کنکور و نیز افرادی که در بازار کار و استخدام به دنبال آینده شغلی بهتری هستند، اطلاعات بیشتری شامل: دانشگاه های دارای رشته مذکور، معرفی رشته های ارشد و دکتری راهنمایی و مشاوره (به منظور ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آموزش عالی) و معرفی فرصت شغلی و بازارکار این رشته ارایه می شود.