علوم قرآن و حدیث

پیشینه رشته

قرآن کریم و احادیث منقول از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) در همه فرق اسلامی به عنوان اصلی‌ترین منبع شناخت معارف و آموزه‌های دینی شناخته می‌شود. مطالعه و بررسی این منابع از صدر اسلام تا کنون یکی از مهم‌ترین دانش‌های دینی به حساب می‌آید. تفسیر قرآن کریم، جمع‌آوری و صحت روایات، تاریخ قرآن کریم و احادیث و ... از جمله موضوعاتی است همواره مورد مطالعه دانشمندان اسلامی بوده است و سابقه‌ای به عمر اسلام دارد. لکن این دانش با تأسیس دانشگاه، برای نخستین بار به صورت رشته دانشگاهی در سال 1313 در دانشکده معقول و منقول (دانشکده الهیات امروزی) دانشگاه تهران تدریس گردید و امروزه نیز در دانشگاه‌های دیگر تدریس می‌شود. این رشته در دانشگاه بیشتر با محوریت بررسی‌های تاریخی و علوم حاشیه‌ای درحوزه قرآن و حدیث شکل گرفته است.

---

موضوع رشته

این رشته در دانشگاه بیشتر با محوریت بررسی‌های تاریخی و علومی شکل گرفته است که وظیفه آنها بررسی مسائل محتوایی و شکلی حوزه قرآن و حدیث. در این رشته به موضوعاتی همچون تفسیر قرآن کریم، روش‌های فهم قرآن کریم، تاریخ قرآن کریم و احادیث، روش‌های بررسی صحت اسناد روایات و ... پرداخته می‌شود. این نوع از بررسی‌ها تأثیر مستقیمی در فهم صحیح و برداشت‌های بدون انحراف از منابع دینی دارد. فقها که وظیفه استنباط احکام الهی از منابع دینی را بر عهده دارند یکی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان مستقیم تولیدات علمی این رشته هستند.

---

ضرورت

از آنجا که قرآن و سنّت دو منبع اصلی دین اسلام، و تأمین کننده‌ى نیازهاى دینی مسلمانان است و شناخت آن ها براى پژوهش و تدریس آموزه هاى اسلامی و تبلیغ آن ها ضرورى است؛ لازم است، که رشته ى علوم قرآن و حدیث به صورت مستقل برگزار شود تا نیاز جهان اسلام به کارشناسان اسلامی تأمین گردد.

---

نقش و توانایی

دانش آموختگان این رشته با مطالعه و تحصیل در رشته ى علوم قرآن و حدیث می‌توانند، پژوهشگر، مبلّغ و مدرّس قرآن، تفسیر و حدیث شوند، و نقش مؤثّرى در اعتلاى فرهنگ اصیل اسلامی و شناساندن آن به مردم جهان ایفا کنند. و با کسب معلومات نسبی در مقاطع بعدى ادامه‌ى تحصیل دهند و به اهداف برنامه ریزى تعمیق بخشند.